Kıbrıs Şivesi, Kıbrıslıca Konuşmak

Kıbrıslıca konuşma, kendine has Kıbrıs şivesiyle karakterize edilir. Bu şive, sadece Kıbrıs’a özgü kelimeler ve deyimlerle doludur. Kıbrıslılar, bu kelimeleri günlük yaşamlarında kullanarak adanın kültürel zenginliğini sürdürmektedir. Kıbrıs Türkçesi, hem Türkçeye benzerliği hem de kendine özgü ifadeleriyle dikkat çeker. İşte Kıbrıs şivesinde kullanılan bazı kelimeler ve anlamları:

Kıbrıs Türkçesi Sözlüğü

Kıbrıs şivesinde sıkça kullanılan kelimeleri anlamak, bu dilin inceliklerini kavramak açısından oldukça önemlidir. Aşağıda Kıbrıs’a özgü kelimelerden oluşan bir listeyi bulabilirsiniz.

A Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Agsona: Dingil.
• Alina: Hindi.
• Alizavra: Gökyeşil (Kertenkele).
• Argaci: Küçük su yolu.
• Ariya: Matkap.
• Arsanafiligo: Çift cinsiyetli birisi.
• Asvalya: Sigorta.
• Avlu: Bahçe.
• Ayrelli: Kuşkonmaz.

B Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Babavura: Uğur böceği.
• Babuç/Babiç: Pabuç.
• Babutsa: Dikenli incir.
• Bango: Tezgah.
• Bandofla: Terlik.
• Badadez: Patates.
• Barra: Tahta direk veya birini defetmek için kullanılan argo.
• Basadembo: Tuzlu kabak çekirdeği.
• Bandabulya: Belediye pazarı.
• Basbalya: Tokat.
• Basdiş: Acı badem kurabiyesi.
• Batsali: Bir tür zehirli yılan.
• Bavuri: Matara, küçük bidon.
• Bas: Otobüs.
• Bariya: Arkadaş grubu.
• Bavuri: Bidon.
• Belesbit: Bisiklet.
• Belo: Kırma köpek.
• Beytambal galsın: Eksik kalsın.
• Betsi: Yassı sünger veya emici bez.
• Bitda: Börek.
• Birceğez: Bir tane.
• Biddaga: Yayvan.
• Boru: Korna.
• Bodiri: Küçük bardak (veya kısa boylu kişi).
• Bondoboksi: Kısa boylu kimse.
• Bögün: Bugün.
• Bögüce: Bu gece.
• Buncaçcık: Minicik.
• Bullez: Yer elması.
• Bulli: Piliç.
• Bullim: Canım anlamında da kullanılır.
• Bullo: Kuş, genel anlamda.
• Buraşda: Burada.

C ve Ç Harfleri ile Başlayan Kelimeler

• Cira: Bayan Rum.
• Cirilenmek: Yuvarlanmak.
• Cigla: Ardıç kuşu.
• Cizro (Zirziro): Ağustos böceği.
• Çakizdez: Tuzlu kırılmış yeşil zeytin.

D Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Dari: Mısır.
• Deplek: Darbuka.
• Della: Kalın ve renkli paketleme bandı.
• Dirifil: Yonca.
• Ditsiro: Zavallı, zayıf.
• Domadez: Domates.
• Dümen: Direksiyon.

E ve F Harfleri ile Başlayan Kelimeler

• Ekşi: Limon.
• Fanella: Fanila.
• Fago: İleri derecede görme sorunu olan.
• Fasariya: Gereksiz şeyler.
• Fica: Yosun.
• Fortigo: Kamyon.

G Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Gargara yapmak: Ağızda çalkalamak.
• Garyola: Yatak.
• Galles: Kalleş.
• Galif: Genellikle evlerin damına kurulan baraka.
• Gabbar: Kapari.
• Gancelli: Bahçe kapısı.
• Garacocco: Siyah susam.
• Gave: Kahve.
• Gavro: Yengeç veya karga burnu şeklinde İngiliz anahtarı.
• Golo: Kıç.
• Golifa: Haşlanmış buğday ve susam, badem, kuru üzümle karıştırılan geleneksel bir yiyecek.
• Garavulli: Salyangoz.

H Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Hasba: Kes sesini.
• Harnip: Keçiboynuzu.
• Hade: Hadi.
• Haçan da: Ne kadar çabuk!
• Haçana beş?: Kaç kere?
• Haksilo: Kes sesini.
• Hacina: Aracı.
• Hollo: Hayalet veya ahmak.

I ve İ Harfleri ile Başlayan Kelimeler

• Ispaho: İnce ip.
• Isbano: Köse.
• Isbasdra: İskambil kartı veya oyunu.
• Isgonto: Ucuzluk.
• Isbirto: Kibrit veya saf alkol.
• Isdavroz: Haç.

K Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Kakdirmak: İtmek.
• Kakma: Tekme.
• Kerata: Yaramaz çocuk.
• Küllüm: Topluca.

L Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Lapsana: Yenilebilen yabani ot.
• Laşga: Gevşek.
• Lamarina: Saç.
• Lamicana: Su şişesi.
• Lera: Pis.
• Lenger: Kova.
• Leymonatda: Limonata.
• Letsa: İnsan vücudunda istenmeyen yağ.
• Lingiri: Değneklerle oynanan bir oyun.
• Loddo: Aşırı şişman kişi.
• Lollo: Şaklaban.

M Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Maksıl: Mahsul.
• Ma: Cümleye başlama kelimesi.
• Managül: Oje.
• Mandıra: Üstü kapalı ahır.
• Mangos: Hiddetli.
• Magarına bulli: Makarna ve tavuk.
• Macun: Reçel.
• Marmaragi: Mermer.
• Mısmıl: Kaliteli.
• Manamu: Zavallım.
• Mücendra: Yeşil mercimekli pilav.

N Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Napang?: Nasılsın?

O Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Oraşda: Orada.
• Osdo yüro: Durmadan dönmek.

Ö Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Ötegü gün: Önceki gün.

P Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Pataniya: Battaniye.
• Pasedembo: Kabak çekirdeği.
• Paneri: Hasır tepsi.
• Pasdelli: Susamlı tatlı.
• Patariya: Pil.
• Penna: Tükenmez kalem.
• Piron: Çatal.
• Piskot: Bisküvi.
• Pensa: Kerpeten.

R Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Renga: Kokulu herring balığı.

S Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Seki: Basamak.
• Sakgulli: Torba.
• Sakgo: Mont.
• Solina: Boru.
• Susta: Yay.
• Siribilla: Tavuk dışkısı.
• Stekka: Bilardo sopası.

Ş Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Şafk: Işık.
• Şiro: Kepçeli buldozer.

T Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Tapba lamarina: Çok hızlı gitmek.
• Tayka: Dakika.
• Tekne: Evye.
• Trabez: Yemek masası.

V Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Van: Kamyonet.
• Vordo Vosgo Guello: Aptal.
• Valvid: Subap.

Y Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Yusufcuk: Mandalina.
• Yüro: Dönmek.

Z Harfi ile Başlayan Kelimeler

• Zeflemek: Alay etmek.
• Ziligurti: Kes sesini.
• Zibil: Çöp.
• Zivaniya: Yüksek alkollü üzümden yapılan içki.

Kıbrıs Şivesinde Günlük Konuşma

Kıbrıs şivesi sadece kelimelerden ibaret değildir; aynı zamanda adanın kültürel yapısını yansıtan birçok günlük ifade de içerir. Örneğin, “Gel be bura” ifadesi “Buraya gel” anlamına gelir ve oldukça yaygındır. “Bögün” kelimesi “bugün” anlamına gelir ve Kıbrıs şivesinde sıkça kullanılır.

Kıbrıslılar, konuşmalarında mizahi bir tonda şivelerini kullanarak, adanın sıcak ve samimi yapısını dile yansıtırlar. Örneğin, “Osdo yüro” ifadesi “Durmadan dönmek” anlamına gelir ve genellikle komik durumlar için kullanılır.

Kıbrıs Şivesi’nin Kültürel Önemi

Kıbrıs şivesi, adanın tarihini ve kültürel kimliğini yaşatan önemli bir unsur olarak kabul edilir. Ada halkı, bu dili günlük yaşamında canlı tutarak, Kıbrıs’ın çok kültürlü yapısını ve tarihini dil yoluyla geleceğe taşır. Kıbrıslıca konuşmanın, özellikle genç nesiller tarafından da sürdürülmesi, adanın kültürel zenginliğini koruma açısından büyük önem taşır.